Dokucza Ci zmęczenie? Zrób morfologię i zobacz, co może być tego przyczyną

Współcześnie wiele osób cierpi z powodu zespołu przewlekłego zmęczenia. Pracujemy dużo, żyjemy w ciągłym biegu, ale nie zawsze przyczyną zmęczenia jest aktywność fizyczna. Niekiedy za naszymi objawami stoi choroba i wówczas zwykły odpoczynek nie pozwoli nam na nowo nabrać sił.

Diagnostykę przyczyn przewlekłego zmęczenia warto zacząć od szybkiego i taniego badania, jakim jest badanie morfologii krwi.

Anemia

Jedną z częstych przyczyn przewlekłego zmęczenia jest anemia. Zdiagnozowanie tego schorzenia nie stanowi problemu, jeśli wykonamy morfologię krwi. Wystarczy wówczas odczytać na wyniku, jakie jest stężenie hemoglobiny (Hb, HGB), gdyż zgodnie z definicją, jest to choroba charakteryzująca się obniżeniem stężenia tego białka poniżej normy. Hemoglobina jest związkiem chemicznym, służącym w organizmie człowieka do transportu tlenu, niezbędnego w przemianach energetycznych ustroju. Z tego też powodu przy spadku jego poziomu we krwi, w pierwszej kolejności stajemy się osłabieni i ospali, a w skrajnych przypadkach może dojść nawet do zawału serca, czy utraty przytomności. Dodatkowo objawem, który może zwrócić naszą uwagę jest bladość skóry, a niekiedy także przyspieszenie akcji serca, będące reakcją na niedobór tlenu w organizmie. Przyczyn anemii może być wiele, od niedoborów żelaza, przez choroby zapalne toczące się w organizmie, choroby szpiku kostnego, czy nerek, po krwawienia. Ta ostatnia przyczyna często dotyczy kobiet, zwłaszcza jeśli cierpią one z powodu obfitych miesiączek, ale też urazy, czy owrzodzenia żołądka i dwunastnicy oraz nowotwory, mogą być przyczyną utraty znacznej ilości krwi i pojawienia się anemii. Radzenie sobie z anemią zawsze musi uwzględniać jej przyczynę, na którą ukierunkować mogą lekarza inne parametry, oceniane w ramach badania morfologii krwi.

Parametry morfologii krwi ważne w anemii

Stężenie hemoglobiny to tylko jeden z parametrów ocenianych w przypadku anemii. Dla różnicowania przyczyn tej choroby ważna jest ocena także innych wartości, które możemy odczytać z wyniku morfologii. Są to: erytrocyty (RBC), hematokryt (Ht, HCT) oraz pokrewne parametry układu czerwonokrwinkowego: średnia wielkość krwinki czerwonej (MCV), średnie stężenie hemoglobiny w krwince (MCHC), czy wskaźnik zróżnicowania wielkości krwinek czerwonych (RDW). Analizując wspólnie te wszystkie parametry, można z dużym prawdopodobieństwem określać, że przyczyną anemii jest np. niedobór żelaza, czy niedobór witaminy B12 lub kwasu foliowego, a także podejrzewać krwawienie. Wysunięcie podejrzenia którejś z powyższych przyczyn powinno skłaniać do pogłębienia diagnostyki lub podjęcia odpowiedniego leczenia, w tym suplementacji brakujących mikroelementów, a w razie bardzo nasilonej anemii, nawet przetoczenia koncentratu krwinek czerwonych, potocznie nazywanego transfuzją krwi.

Przewlekłe infekcje i stan zapalny

Kolejnym parametrem ocenianym w badaniu morfologii krwi są leukocyty, czyli białe ciałka krwi. Ich głównym zadaniem w organizmie jest walka z drobnoustrojami, a także wywoływanie stanu zapalnego w reakcji na infekcję, uraz, czy chorobę autoimmunologiczną. We wszystkich tych stanach, jednym z objawów, a niekiedy jedynym objawem jest przewlekłe zmęczenie. Dotyczy to zwłaszcza infekcji przewlekłych, które często nie generują wyraźnych objawów, znanych z ostrych infekcji: ból głowy, gorączka, katar, kaszel w zakażeniach układu oddechowego, czy ból brzucha, biegunki i wymioty w przypadku infekcji przewodu pokarmowego. Infekcje przewlekłe często objawiają się jedynie pokasływaniem, czy  niezbyt nasilonymi bólami brzucha i właśnie uczuciem zmęczenia lub osłabienia, które może trwać miesiącami. Wykonanie badania morfologii krwi może pomoc wysunąć takie właśnie podejrzenie. Zarówno wzrost jak i spadek liczby leukocytów może wskazywać na toczącą się w organizmie infekcję, a analiza rozkładu poszczególnych frakcji białych ciałek krwi: limfocytów, neutrofilów, bazofilów, eozynofilów i monocytów, pozwala na określenie prawdopodobnego czynnika infekcyjnego, którym może być wirus, bakteria, pasożyt lub grzyb chorobotwórczy.

Białaczka

Wynik badania morfologii krwi może ujawnić jeszcze jedną, rzadszą, ale ważną przyczynę pojawienia się uczucia zmęczenia – choroby rozrostowe układu krwiotwórczego, a wśród nich przede wszystkim białaczkę. Znaczny wzrost wartości WBC, rzędu kilkudziesięciu tysięcy na mikrolitr, może świadczyć o tej chorobie i w takim przypadku wczesne jej wykrycie i rozpoczęcie leczenia jest dla pacjenta kluczowe.

Badanie morfologii krwi jest dobrym wstępem do diagnostyki przyczyn zmęczenia. Często po jego wykonaniu udaje się rozpoznać podłoże tego stanu i wdrożyć skuteczne leczenie. Jeśli nic nie wykryjemy w badaniu morfologii, wówczas można pogłębić diagnostykę o inne schorzenia, w tym przede wszystkim nerek, wątroby, gospodarki hormonalnej, alergie, a także cukrzycę, gdyż te choroby również często mogą powodować osłabienie.

Materiał partnera zewnętrznego

​